Pojęcie zawodu zaufania publicznego
Co oznacza, że notariusz wykonuje zawód zaufania publicznego?
W polskiej nomenklaturze możemy usłyszeć, że notariusz wykonuje zawód zaufania publicznego. Co to tak właściwie oznacza w praktyce?
Do zawodów zaufania publicznego zalicza się profesje polegające na wykonywaniu zadań o szczególnym charakterze z punktu widzenia zadań publicznych i z troski o realizację interesu publicznego. Osoby, których profesja zaliczana jest do zawodów zaufania publicznego, nie pracują tylko i wyłącznie dla zysku. W takich wypadkach istotne jest także wykonywanie swoich obowiązków w imię wyższych wartości, które mają zaspokoić potrzeby społeczeństwa np. ochrona życia ludzkiego w przypadku lekarzy. Jednym z zawodów zaufania publicznego jest także notariusz. Jakie są obowiązki notariuszy i w jakich sytuacjach możemy się do nich zwrócić o pomoc?
Zawód zaufania publicznego – każdy zawód stanowiący profesję o wysokim znaczeniu społecznym, wymagającą odpowiednich kwalifikacji nie tylko zawodowych i zdrowotnych, lecz także charakterologicznych, tj. moralnych i etycznych[1]
Pojęcie zawodu zaufania publicznego jest specyficznie polskim tworem i nie jest znane w innych krajach europejskich. W Polsce zostało wprowadzone przez art. 17 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997, który wiąże wykonywanie zawodu zaufania publicznego z istnieniem samorządu zawodowego.[2]
Podstawy prawne umożliwiające powołanie struktur samorządu zawodowego daje Konstytucja RP, której art. 17 ust. 1 stwierdza: „W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony”
Zawód notariusza
W języku profesjonalnym mówi się, że notariusz wykonuje pewne czynności prawne, kiedy klienci (zwani w języku prawniczym stronami) chcą nadać formę aktu notarialnego danej sytuacji. Najczęściej korzystamy z usług notariusza w momencie podpisywania różnorodnych umów dotyczących nieruchomości (chodzi tutaj przede wszystkim o kupno i sprzedaż). Należy zauważyć, że wszyscy notariusze na terenie całej Polski mają taki sam zakres usług.
Jeżeli zakładamy spółkę, chcemy sporządzić testament czy pełnomocnictwo, to powinniśmy skorzystać z pomocy notariusza. Notariusz może także przeprowadzać sprawy spadkowe, ponieważ ma prawo do sporządzania tak zwanego poświadczenia dziedziczenia.
Korzystając z usług notariusza warto umówić się na spotkanie informacyjne, podczas którego notariusz wprowadzi nas w zasady czynności prawnej oraz zapozna nas z listą dokumentów, jakie będą wymagane w danej sytuacji. Takie spotkanie informacyjne w naszej kancelarii jest bezpłatne.
Kluczowe w pracy notariusza jest zachowanie tajemnicy notarialnej. Notariusz nie może udzielać żadnych informacji dotyczących przeprowadzanych spraw, inaczej może stracić prawo do wykonywania zawodu, czyli zostanie skreślony z listy notariuszy. Jest to tak zwany obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej (podobną sytuację mają np. lekarze). Między innymi dlatego profesja notariusza jest zaliczana do zawodów zaufania publicznego.
Przypisy
[1] Agnieszka Lemiszowska. Społeczna misja samorządu zawodowego. „Rocznik Lubuski”. T. XXIX, cz. I, s. 173, 2003.
[2] dr Andrzej Krasnowolski. Zawody zaufania publicznego, zawody regulowane oraz wolne zawody. Geneza, funkcjonowanie i aktualne problemy. „Kancelaria Senatu biuro analiz i dokumentacji” Listopad 2013